Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը հերթական աշխարհացունց բացահայտումներն է արել։ Լրագրողների հետ ճեպազրույցի ընթացքում նա ասել է, թե Ռուսաստանը Լեռնայաին Ղարաբաղը վերցրել է հայերի ձեռքից ու վերադարձրել Ադրբեջանին։
Գրիգորյանի կարծիքով ռուսները 2020 թվականին եկել են, հանձնել Արցախը եւ հեռացել։ Ի պատասխան այս պնդման լրագրողներից մեկը նրան հիշեցրել է 2022-ի Պրագայի հայտարարության մասին, որով Նիկոլ Փաշինյանը ճանաչել է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը։ Բայց Գրիգորյանն ավելի ուժգին է փայլատակել։ Ոչինչ չասելով պրագյան գործընթացի մասին՝ նա նորից հիշել է Պուտինի հարցազրույցը, որտեղ ՌԴ նախագահը նշել է, թե Լեռնային Ղարաբաղը Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության անքակտելի մասն է։
Մտածելով Արմեն Գրիգորյանի այս պրպտումների մասին՝ եկա եզրակացության, որ նա կա՛մ ընդհանրապես չի տիրապետում Ղարաբաղյան հակամարտության պատմությանը կա՛մ էլ էժանագին դեմագոգիայով է զբաղված։ Ի դեպ, հաշվի առնելով այդ մարդու դիրքն ու կարգավիճակը, երկու տարբերակներն էլ չափազանց վտանգավոր են մեր երկրի համար։
Բնականաբար չեմ փորձում որեւէ կերպ արդարացնել Ռուսաստանի քաղաքականությունը Հարավային Կովկասում։ Ավելին՝ որպես ՀՀ քաղաքացի չեմ էլ կարող հաշտ լինել Արցախի հայաթափման գործում Մոսկվայի շոշափելի մասնակցության հետ։ Բայց նույնիսկ այս ամենը հաշվի առնելով, համոզված եմ, որ չի կարելի կատարվածի ողջ պատասխանատվությունը բարդել ռուսների վրա։ Սա իշխանությունների կողմից տարվող քայքայիչ քարոզչություն է, որի նպատակն է արդարացնել ու սրբագրել Փաշինյանի վարչակազմի կործանարար քաղաքականությունը։ Թերեւս Արմեն Գրիգորյանի հայտարարություններն էլ տեղավորվում են հենց այս տրամաբանության մեջ։
Միգուցե Գրիգորյանն այս հարցում նաեւ անձնական շարժառիթներ ունի, քանի որ, լինելով արցախցի, ստիպված է արդարացնել նաեւ հենց ինքն իրեն՝ քողարկելով իր մասնակցությունը Արցախի օտարման գործընթացին։
Վերադառնանք բուն թեմային՝ Պուտինի հայտնի հարցազրույցին, որտեղ նա իբր Արցախը ճանաչում է Ադրբեջանի կազմում։ Տպավորություն է, թե Արմեն Գրիգորյանը երբեւէ չի լսել Նիկոլ Փաշինյանի հարցազրույներն ու մամուլի ասուլիսները։ Վերջին երեք տարիներին վարչապետն ամեն կերպ փորձում է ցույց տալ եւ հիմնավորել այն ճշմարտությունը, որ 1991 թվականից ի վեր աշխարհը ճանաչել է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, Արցախն էլ ներառյալ։ Եվ միայն Հայաստանն է, որ վիճարկել է այդ փաստը՝ հակամարտության մեջ մտնելով միջազգային հանրության հետ։
Նույնիսկ վերջերս ՔՊ պատգամավոր Մարիա Կարապետյանը հետաքրքիր մի հոդված էր գրել, որտեղ քննադատել էր առաջին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանին Լիսաբոնի գագաթնաժողովում վետո դնելու համար։ Այսինքն, պատգամավորը կշտամբում է նախագահին, որ վերջինս չի համաձայնել Արցախի՝ Ադրբեջանի կազմում լինելու միջազգային մոտեցման հետ։ Ասվածից հետեւում է, որ Արմեն Գրիգորյանի այն պնդումը, թե Պուտինն է հարցազրույցով Արցախը ճանաչել Ադրբեջանի կազմում անհեթեթություն է։
Դա հերքվում է առաջին հերթին հենց ՀՀ իշխանության պաշտոնական քարոզչությամբ։ Ինչպես Ռուսաստանը, այնպես էլ ԱՄՆ-ը եւ Ֆրանսիան, երբեք չեն ճանաչել Արցախի անկախությունը եւ ամենակարեւորը՝ երբեք կասկածի տակ չեն դրել Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը։
Մի՞թե ՀՀ ԱԽ քարտուղարն այս պարզ ճշմարտությունները չի հասկանում։ Կարծում եմ՝ լավ էլ հասկանում է, պարզապես շատ ավելի դյուրին է մարդկանց գլուխները լցոնել քարոզչական աղբով եւ ամբողջ մեղքը բարդել Պուտինի ինչ-որ հարցազրույցի վրա։ Բնականաբար հակամարտության կարգավորման նրբություններին չտիրապետող մարդկանց մոտ հարցեր չեն առաջանա. չէ՞ որ նրանց ընկալմամբ եթե ամենակարող Պուտինն էր այդպես խոսում, «բա էլ խեղճ Փաշինյանը ի՞նչ աներ»։
Անիրազեկ քաղաքացիները չեն էլ կասկածի, որ վճռական ու վերջնական խոսքը մեծ մասամբ կախված է եղել հենց Փաշինյանից, քանի որ հենց Հայաստանն է 1988-ից ի վեր փորձել Արցախը պոկել Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունից, այլ ոչ թե՝ Մոսկվան, Հայաստանի ղեկավարն է 1991-ից ի վեր քաղաքական ու բարոյական պատասխանատվություն ստանձնել արցախցիների նկատմամբ, այլ ոչ թե՝ Պուտինը։
Ի վերջո դա հայ ժողովրդի ազգային հարցն էր։ Փաստերից հնարավոր չէ փախչել, Արցախի դագաղի վերջին մեխը խփվել է Պրագայում, երբ Փաշինյանը de jure Արցախը ճանաչել է Ադրբեջանի կազմում։
Ամբողջական հոդվածը կարդալ այստեղ